Son yıllarda Türkiye’de hukuki uyuşmazlıkların çözümünde arabuluculuk giderek daha fazla tercih edilen bir yol haline gelmiştir. 2013 yılında başlayan bu uygulama, 2018 yılında zorunlu hale getirilmiş ve bugüne kadar önemli sonuçlar elde edilmiştir. Arabuluculuk sayesinde, mahkemeye gitmeden anlaşmaya varılan dosya sayısında ciddi bir artış yaşanmıştır.
Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı verilerine göre, bugüne kadar 7 milyon 225 bin dosyadan 4 milyon 460 bini anlaşmayla sonuçlanmıştır. Bu da anlaşma oranının yüzde 64 olduğunu göstermektedir. Arabuluculuk sürecine dahil olan 45 bin civarındaki arabulucu, bu başarılı sonuçlara önemli katkı sağlamıştır.
İş uyuşmazlıklarında zorunlu hale getirilen arabuluculuk da önemli bir adım olmuştur. 2018 yılından bu yana 2 milyon 370 bin başvurudan 1 milyon 100 bin dosyada anlaşma sağlanmıştır. Ticari anlaşmazlıklarda ve tüketici uyuşmazlıklarında da arabuluculuk sürecinin olumlu etkileri görülmektedir. Ticari anlaşmazlıklarda 950 bin başvurudan 340 bininde, tüketici uyuşmazlıklarında ise 500 bin başvurudan 173 bininde anlaşma sağlanmıştır.
Özellikle kira uyuşmazlıklarında arabuluculuk sürecinin önemi büyüktür. 1 Eylül 2023’ten itibaren kapsama alınan kira uyuşmazlıklarında 320 bin başvurudan 123 bininde anlaşmaya varılmıştır. Bu da arabuluculuk sisteminin yaygınlaşarak toplum tarafından benimsendiğinin bir göstergesidir.
Arabuluculuk, taraflara iletişim kurup müzakere edebilmeleri için bir alan sunmaktadır. Tarafların kendi çözümlerini müzakere masasında karşılıklı olarak oluşturmalarına imkan tanıyarak, uyuşmazlıkların mahkemeye intikal etmeden dostane bir şekilde çözülmesine olanak sağlar. Bu sayede zaman kaybı ve yargının iş yükü de hafifletilmiş olur.
İstanbul Arabulucular Derneği Kurucu Başkanı ve arabuluculuk eğitmeni avukat Dilek Yumrutaş’a göre, arabuluculuk taraflara çözüm önerileri getirerek uyuşmazlıklarını karşılıklı anlaşma suretiyle çözme olanağı sunmaktadır. Bu sayede tarafların haklarını koruyarak hızlı ve etkili bir şekilde çözüm bulmalarına yardımcı olunmaktadır.
Arabuluculuk sistemi, Türkiye’de hukuk alanında önemli bir dönüşümü temsil etmektedir. Uyuşmazlıkların dostane ve barışçıl yollarla çözülmesi, toplumda daha sağlıklı bir hukuk kültürünün oluşmasına katkı sağlamaktadır. Bu yüzden arabuluculuk sürecinin daha da yaygınlaşması ve desteklenmesi önemlidir.
