Türkiye’de Gıda Harcamalarının Yüzde 83’ü Ne İçin Yapılıyor?
Türkiye’deki haneler, hızlı tüketim ürünleri için harcadıkları tutarlarda önemli bir artış gösteriyor. Ipsos tarafından yayınlanan ‘Hızlı Tüketim Ürünleri’ raporuna göre, 2024 yılında haneler hızlı tüketim ürünleri harcamalarında geçen yıla kıyasla yüzde 67’lik bir artış yaşandı. Bu artışın arkasında enflasyonun etkisiyle harcanan tutarlardaki yükseliş ve alışveriş sıklığında gözlenen artış yatıyor.
Pandemi sonrası düşüşe geçen alışveriş sıklığı, 2024 yılı itibarıyla yeniden yükselmeye başladı. Haneler haftada yaklaşık 4, yılda ise 219 defa alışverişe gittiler. Geçen seneye göre haneler 17 kez daha fazla alışveriş yaptı. Bu sık alışverişlerin bedeli de yükseldi; her bir alışverişte haneler, geçen seneye göre yaklaşık yüzde 50 artışla 229 TL ödediler.
Rapora göre, haneler her 100 TL’sinin 83’ünü gıda ve içeceğe, 9 TL’sini kişisel bakım ürünlerine, 8 TL’sini ise ev bakım ürünlerine ayırdı. Gıda-içecek içerisinde en çok büyüyen kategoriler arasında et ve et ürünleri, atıştırmalıklar ve içecekler yer alıyor. Bu kategoriler yalnızca enflasyonla büyümemiş, aynı zamanda haneler alım miktarlarını da artırmış.
Alışveriş kanalı tercihlerinde de değişiklikler gözlemleniyor. Haneler, indirim marketlerine daha fazla yönelmeye başladı. İndirim marketleri 2023’e kıyasla ortalamanın üzerinde büyüyerek yılı yaklaşık yüzde 36 pay ile kapattı. Bim ve A101 gibi marketler, bu kanaldaki büyümede önemli bir rol oynadı.
Ortalama bir hane, her 100 TL’lik harcamasının yaklaşık 54 TL’sini markalı, 24 TL’sini açık, 22 TL’sini ise market markalı ürünlere ayırdı. Geçen yıl ile kıyaslandığında bu dağılım benzer seviyede kaldı.
2024 yılında Türkiye’deki hanelere en çok ulaşan 20 kategorinin çoğunda alım miktarında artış gözlendi. Bazı temel gıda kategorilerinde miktar artışı görülmezken, bisküviler, çikolata kaplamalar, cipsler, gazlı içecekler ve meyve suları gibi ürünler daha fazla satın alındı.
Bu veriler ışığında, Türkiye’deki hanelerin harcama alışkanlıklarındaki değişimleri gözlemlemek mümkün. Gıda ve içecek harcamalarının büyük bir bölümünü oluşturması, hanelerin alışveriş tercihlerindeki artışları ve değişiklikleri anlamamıza yardımcı oluyor. Gelecek yıllarda da bu trendlerin ne şekilde devam edeceği merak konusu olmaya devam edecek.
